تعیین گرده زای مناسب برای برخی از ارقام گلابی بومی ایران

گلابی (pyrus communis l.) همانند بسیاری دیگر از درختان میوه خانواده گلسرخیان دارای خودناسازگاری گرده بوده و برای باردهی مناسب نیازمند وجود ارقام گرده زای سازگار است. این تحقیق با هدف شناسائی گرده زای مناسب برای ارقام تجارتی بومی گلابی انجام شد. به این منظور طی دو سال متوالی، تلاقی های دوطرفه بین ارقام گلابی شاه میوه، شکری، نطنزی، سبری و درگزی از ارقام بومی و بارتلت انجام و میزان تشکیل میوه، بذر سالم و دارای جنین کامل به عنوان شاخص سازگاری گرده در کنار تیمارهای خودگرده افشانی طبیعی و دستی و همچنین گرده افشانی آزاد بررسی شد. بر اساس نتایج به دست آمده، خودگرده افشانی دستی در غلبه بر خودناسازگاری ارقام سبری و بارتلت تاثیر بهتری داشت. همچنین میزان تشکیل میوه سالیانه در گرده افشانی آزاد با پتانسیل باردهی رقم در انطباق بود. در تلاقی های کنترل شده، رقم درگزی با 2/10، 1/5 و 86/0 درصد باروری به ترتیب بیش ترین میزان تشکیل میوه را برای ارقام سبری، شکری و نطنزی به همراه داشت. این رقم همچنین با رقم سبری دارای 90 درصد و با دو رقم دیگر دارای 50 درصد همپوشانی گل دهی بود. به نظر می رسد سازگاری بالای گرده رقم درگزی با سایر ارقام گلابی، با فاصله ژنتیکی آن و تفاوت آلل های خودناسازگاری آن در ارتباط است.